Het Spijkerkapelleke

spijkerkapellekeIn het buurtschap Esdonk nabij Gemert bevindt zich het zogenoemde Spijkerkapelleke of ook wel het Esdonks Kapelleke. De naam is ontstaan door het gebruik om spijkers te offeren om verlost te worden van zweren, puisten en andere huidaandoeningen. Belangrijk om te weten: het moeten wel spijkers zijn die kunnen roesten. Er wordt volop gebruik gemaakt van de mogelijkheid om spijkers te offeren, want elk jaar gaan er ettelijke tientallen kilo’s spijkers naar de oud ijzerhandelaar.

Het gebruik zou teruggaan tot in de 17de eeuw. Een Spaanse majoor beloofde de lemen kapel van Esdonk te vervangen door een stenen als hij maar van zijn zweren verlost zou zijn. En aldus geschiede. In die tijd was het niet ongebruikelijk om spijkers in een boom te slaan als men last had van zweren of puisten. De ziekte werd op deze manier als het ware overgedragen. Natuurlijk stonden de spijkers ook symbool voor het lijden van Christus, die aan het kruis geslagen werd. Vandaar dat in de kapel spijkers geofferd werden bij het beeld van de gestorven Christus. En dat die behoefte groot is, moge blijken uit het feit dat ook als de kapel gesloten is, er toch spijkers geofferd kunnen worden door een gat in het raam. Dat kan nog van pas komen als je ’s nachts onverhoopt veel last krijgt van een puist.

De kapel op Esdonk roept toch wel de nodige vragen op. We hebben het over het Christusbeeld en de spijkeroffers, maar de kapel is officieel toegewijd aan Maria Magdalena. Het is zelfs de enige Maria Magdalenakapel in Nederland. De devotie was jarenlang vooral gericht op de heilige Maria Magdalena, maar sinds de 19de eeuw is dat gaandeweg in de richting van het Christusbeeld en het offeren van spijkers veranderd. Overigens werd en wordt er ook steeds vaker voor allerlei andere aandoeningen dan zweren of puisten verlossing gevraagd.

Intussen wordt Maria Magdalena niet vergeten. Op de zondag dicht bij haar naamdag op 22 juli, is het bijzonder druk bij de kapel. Er wordt een H. Mis opgedragen in de openlucht, waar zeer veel mensen op afkomen. Dankzij de vele vrijwilligers wordt het allemaal in goede banen geleid. Niet alleen tijdens de H. Mis, maar ook tijdens allerlei werkzaamheden die er zoal gedaan moeten worden. Te denken valt aan het openen en sluiten van de kapel, het aanvullen van kaarsen, poetswerk en het bijhouden van de naaste omgeving van de kapel.

Vreemd eigenlijk dat er in Nederland niet meer devotie is voor Maria Magdalena, terwijl het toch een heel bijzondere vrouw moet zijn geweest. Ze hoorde bij een groepje vrouwen dat heel dicht bij Christus stond. Zo was ze aanwezig bij de kruisiging en later de graflegging. Ook was ze bij de opstanding van Christus, ze zou hem na de opstanding als eerste hebben gezien. Bovendien is ze voor veel kwalen aan te roepen. Dat is nogal een staat van dienst zou je zeggen.
Maar er bestaat veel verwarring over haar: het zou een zondares zijn, wellicht zelfs een prostituee. Dit berust niet op de bijbel, maar het idee is hardnekkig dat zij het oudste beroep van de wereld uitoefende. En zo oud als dat beroep ook is, doorgaans wordt daarover toch vooral wat achter de hand en heel stilletjes gesproken.

Wellicht is er ook sprake van een persoonsverwisseling en is Maria Magdalena toch gewoon de deugdzame heilige die haar naam heeft gegeven aan dat fraaie Spijkerkapelleke op Esdonk.

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *